Hiç kendinize ya da bir başkasına “artık dayanamıyorum” dediğiniz oluyor mu? Ya da her şeyin üst üste gelerek sizi dayanılmayacak bir noktaya getirdiği bir zaman? Peki sonra.. Geçmişe dönüp de bir baktığınızda aslında o durumun nasıl da üstesinden geldiğinizi ya da o olayın sizi nasıl da dönüştürdüğünü, size farklı bir bakış açısı kattığını görmeniz mümkün. Ve daha önce zor olduğunu düşündüğünüz benzer durum ile tekrar karşılaştığınızda vereceğiniz tepkiler de muhtemelen daha esnek olabilir. “Ne kadar da büyütmüşüm “, “Nasıl da abartmışım” derken bulduğunuz oluyordur kendinizi ve hatta gülümsüyorsunuzdur belki de… İşte bu beynin dayanıklılığı ve esnekliği ile ilgili. Çünkü dayanıklılık ve esneklik de aynı bir kas gibi çalışıyor ve bu kası güçlendirmek de sizin elinizde.

Dayanıklılık nedir?

“Dayanıklılık, zorluklar karşısında geri dönme yeteneğidir. Dayanıklılığın büyük bir bölümü ise stres tepkisini nasıl düzenleyeceğini bilmektir.”Steven Southwick – Yale Üniversitesi emekli psikiyatri profesörü

Beyinde dayanıklılık stres kaynaklı birçok değişikliğe karşı kendini koruma anlamına gelir. Bu durum özellikle amigdala, hipokampus ve prefrontal korteksin – yani sırasıyla beynin korku, hafıza ve ruh hali ve yönetici kontrol merkezlerinin büyüklüğü, aktivitesi ve bağlantısı ile ilgilidir. Peki kişi sinirsel değişiklikleri nasıl önler? Bazıları genetiktir – gen varyantları, dolaşımdaki stres hormonlarının seviyelerini, aktivitesini ve bunlara karşı koyan hormonları etkiler. Ama daha önemlisi, davranışsal girişimlerin dayanıklılık oluşturmasıdır ve bu girişimler strese karşı bir tampon görevi görebilir. Travmaya karşı dayanıklılık, strese olumlu şekilde uyum sağlama yeteneğine dayanır.

Dayanıklılık arttırılabilir mi?

Çevrenizde gördüğünüz bazı insanların zorluklar karşısında daha dayanıklı olduğunu, tökezlese de hızlıca toparlandığını düşünecek olursak bu durumun genetik özellikler ile bağlantılı olduğunu fakat dayanıklılık becerisinin sonradan da geliştirilebileceğini söylemek mümkün. Southwick, “Dayanıklılık, birçok yönden öğrenilebilen bir dizi beceridir ve hemen hemen her birimiz, önemli bir dereceye kadar bu becerileri öğrenebiliriz.” der. Bu öğrenmede temel amaç, beyninizin yönetici kontrol merkezini (prefrontal korteks) güçlendirecek faaliyetlerde bulunmak ve böylece stres zamanlarında beynin duygu durum merkezi olan amigdala tarafından istila edilmemesini sağlamaktır.”

Dayanıklılığınızı nasıl arttırabilirsiniz?

• İyimserlik ve bilişsel esneklik
• Stres aşılama ve korkularınızla yüzleşme
• Meditasyon
• Egzersiz ve uyku
• Amaç ve öz yeterlilik
• Hazırlık
• Sosyal destek

Yukarıdaki her bir maddeyi düzenli olarak uygulamaya başladığınızda kendinizdeki farkı kısa sürede hissedeceksiniz. Amacınız olaylar karşısında kayıtsız kalmak değil, olayı algılama tarzınızı ve ona bakış açınızı değiştirmek olmalıdır. Ancak bu şekilde zorlukların üstesinden gelmek mümkün. Ve her nerede olursanız olun farklı düzeylerde de olsa zorluklarla karşılaşacaksınız. Bu nedenle değişime önce beyninizden başlayın.

Kaynaklar:https://elemental.medium.com/how-to-build-a-more-resilient-brain-5b00785868cc https://www.newharbinger.com/blog/self-help/the-resilient-brain-9-keys-to-prepare-the-brain-for-healing/ https://psyche.co/ideas/what-the-distinctive-brains-of-resilient-people-can-teach-us